Kỳ lạ suối cá thần Cẩm Thủy

Suối cá thần Cẩm Thủy là hiện tượng thiên nhiên kỳ thú có từ hàng trăm năm nay dưới chân núi Trường Sinh, được đồng bào dân tộc Mường bản địa gìn giữ như một báu vật.


Qua tiếp xúc với đồng bào dân tộc Mường ở bản Ngọc, xã Cẩm Lương, chúng tôi được biết có  rất nhiều câu chuyện huyền thoại về sự ra đời, tồn tại của suối cá thần. Nhưng có một huyền thoại có sức sống nhất kể rằng: Ngày xưa, nơi bản Ngọc thời khai thiên, lập địa, vào một năm nọ, thời tiết khắc nghiệt, hạn hán quanh năm, người dân túng đói. Một hôm, có hai vợ chồng trong bản hiếm muộn con đi làm đồng vô tình nhặt được một quả trứng có hình thù lạ.

 Người vợ đem quả trứng ra suối Ngọc thả xuống nước, nhưng lạ thay, khi nhấc tay lên người ấy lại thấy quả trứng đang trên tay mình. Hai vợ chồng quyết định đem quả trứng lạ đặt vào ổ gà đang ấp, quả trứng nở ra một con rắn. Sợ quá, người chồng đem con rắn ra suối Ngọc thả, nhưng cứ đến tối con rắn lại về ở với gia đình này. Sau đó họ đã để con rắn ở lại sinh sống với mọi người. Lạ thay, từ đó đồng ruộng của bản đủ nước cày cấy, đồng bào sống trong no ấm, hạnh phúc. Chàng rắn ấy trở thành vị cứu tinh của bản nên được mọi người hết lòng tôn kính. Rồi một hôm định mệnh, trời nổi cơn giông, sấm chớp đùng đùng. Sau cơn giông, dân bản thấy xác chàng rắn nằm bên chân núi Trường Sinh, đầu hướng về bản Ngọc.

Với tấm lòng thương tiếc chàng rắn, dân bản chôn cất chàng bên chân núi, lập đền thờ gọi là Ngọc Từ. Trong một buổi tế lễ, đồng bào bản Ngọc được thần báo mộng chàng rắn chết là do quyết chiến với thuỷ quái để bảo vệ dân bản. Sau này chàng rắn được phong thần gọi là: Tứ Phủ Long Vương. Từ đó, ở suối Ngọc bên chân núi Trường Sinh xuất hiện đàn cá thần hàng nghìn con luôn quây quần chầu trước đền Ngọc Từ để hầu hạ chàng rắn. Suối cá thần Cẩm Lương có từ đó.

Điểm đến du lịch tâm linh, sinh thái kỳ thú, hấp dẫn


Từ khi phát hiện ra suối cá thần Cẩm Lương đến nay, đã có nhiều tài liệu khoa học viết về các loài cá ở đây. Tài liệu của các nhà ngư loại học trong nước đã chứng minh, đàn cá hàng nghìn con lớn, nhỏ ở suối cá thần Cẩm Lương gồm các loài: Cá dốc (có tên khoa học là Spinibarbichthys denticulatus- thuộc bộ cá chép, có tên trong sách đỏ Việt Nam); cá chài, cá mại. Hình thù các loài cá này rất lạ, màu sắc phong phú như: màu đỏ, xanh, hồng... Mỗi khi bơi, thân cá thần phát sáng nhiều màu, lấp lánh ánh bạc trông thật vui mắt, ấn tượng. Đặc biệt, đàn cá thần rất thân thiện với con người.

 Hàng ngày, đàn cá thần tung tăng bơi lội dưới dòng suối, nhảy lên khỏi mặt nước vui đùa cùng du khách. Đến tối, đàn cá này lại bơi vào hang trú ẩn. Vào mùa nước cạn, lòng suối Ngọc chỉ sâu khoảng 20- 40cm, nước trong vắt, du khách có thể đưa tay xuống nước vuốt ve những con cá thần to như bắp chân, bắp tay. Đây là điều kỳ thú, hấp dẫn, nên đã thu hút hàng chục nghìn lượt du khách trong, ngoài nước đến suối cá thần Cẩm Lương mỗi năm.

Bên cạnh suối cá thần, xã Cẩm Lương hiện đang còn giữ được nguyên vẹn hệ thống rừng nguyên sinh với các loài động, thực vật đặc trưng của vùng nhiệt đới, thuộc dãy núi đá vôi Pù Luông- Cúc Phương. Đồng bào dân tộc Mường nơi đây với những nếp sinh hoạt văn hóa truyền thống như: dệt thổ cẩm, uống rượu cần, múa Pồn Pông... sẽ là điểm nhấn để thu hút du khách. Đặc biệt, dọc dãy núi Trường Sinh hiện còn có nhiều hang động nguyên sơ chưa được khám phá.

Đặc biệt, nếu du khách đến với suối cá thần Cẩm Lương vào dịp mùng 8 tháng giêng âm lịch hàng năm sẽ được dự lễ hội khai hạ- một lễ hội độc đáo nhất của đồng bào dân tộc Mường bản địa nơi đây. Theo quan niệm của người dân địa phương, lễ hội rước thần cá (còn gọi là lễ hội khai hạ đầu xuân) có từ xa xưa, được đồng bào dân tộc Mường ở xã Cẩm Lương bảo tồn, lưu giữ khá nguyên vẹn cho đến ngày nay.

 Lễ hội này được tổ chức trang trọng, hoành tráng, với ước nguyện của người dân địa phương là cầu cho mưa thuận, gió hòa, mọi người khỏe mạnh, mùa màng tươi tốt. Mở đầu lễ hội là phần rước thần cá từ suối Ngọc đưa về sân vận động của bản để làm lễ khai mạc, báo công với thành hoàng về một năm lao động sản xuất của đồng bào địa phương và những ước nguyện của năm mới. Sau đó, thần cá tiếp tục được đưa ra đền thờ ngay chân núi Trường Sinh để cúng tế.

Sau phần lễ là phần hội với những trò chơi dân gian của đồng bào dân tộc Mường bản địa như: Ném còn, chơi đu, đẩy gậy, kéo co và nhiều hoạt động văn hóa- văn nghệ, TDTT như hát Xường, ru Mường, thi đấu bóng chuyền, cầu lông...

Ông Phạm Đình Bình- phó Chủ tịch UBND huyện Cẩm Thủy cho biết: "Được sự quan tâm, đầu tư của Bộ Văn hóa- Thể thao và du lịch, UBND tỉnh Thanh Hóa, khu du lịch sinh thái suối cá thần Cẩm Lương đã và đang được đầu tư nhiều hạng mục như: Nhà sàn văn hóa dân tộc Mường để tiếp đón du khách, các công trình bảo vệ suối cá thần, khu dịch vụ du lịch, khu sản xuất các sản phẩm đồ thổ cẩm để phục vụ du khách... Chính quyền huyện Cẩm Thủy sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến đầu tư, kinh doanh dịch vụ du lịch tại khu vực suối cá thần Cẩm Lương."

Để  đến khu du lịch sinh thái suối cá thần Cẩm Lương, du khách có thể đi trên quốc lộ 217, nối từ Đò Lèn, cạnh quốc lộ 1A về cầu treo Cẩm Lương; hoặc đi theo đường Hồ Chí Minh, đến thị trấn Cẩm Thuỷ rồi rẽ lên quốc lộ 217. Những du khách yêu thích sông nước thì sẽ có dịp đi đường thuỷ dọc sông Mã, từ cầu Hàm Rồng lịch sử (TP Thanh Hóa) lên địa danh Cửa Hà- Cẩm Thuỷ nên thơ, hùng vĩ, rồi lên suối cá thần Cẩm Lương.